Ngày 24-7, tình hình căng thẳng biên giới giữa Thái Lan và Campuchia leo thang sau vụ nổ súng giữa quân đội hai nước vào sáng cùng ngày.

Leo thang căng thẳng

Theo TTXVN, căng thẳng biên giới giữa Thái Lan và Campuchia leo thang sáng 24-7 khi hai bên cáo buộc lẫn nhau nổ súng gần khu vực đền cổ Ta Muen Thom, giáp ranh giữa tỉnh Surin (Thái Lan) và tỉnh Oddar Meanchey (Campuchia).

Theo thông báo từ quân đội Thái Lan, lúc 7 giờ 35 phút sáng, binh sĩ nước này phát hiện một thiết bị bay không người lái của Campuchia hoạt động gần khu di tích đền Ta Muen Thom. Ngay sau đó, một nhóm gồm 6 binh sĩ Campuchia mang theo vũ khí tiến sát hàng rào biên giới gần căn cứ quân sự Thái Lan.

căng thẳng biên giới
Hiện trường một ngôi nhà ở phía Thái Lan bị hư hại nặng trong vụ căng thẳng biên giới với Campuchia ngày 24-7. Ảnh: AFP

Đến khoảng 8 giờ 20 phút, phía Thái Lan cho biết Campuchia đã nổ súng trước, nhắm vào địa điểm cách đền Ta Muen Thom khoảng 200 m về phía đông. Thái Lan nói đã nỗ lực kêu gọi kiềm chế để tránh leo thang, nhưng tình hình vẫn tiếp diễn và lan rộng đáng ngại.

Đại tá Suksuwanont nói rằng phía Campuchia đã sử dụng nhiều loại vũ khí, bao gồm bệ phóng rocket BM-21. Phía Thái Lan cho biết các đòn tấn công của Campuchia đã khiến 14 người thiệt mạng và 46 người bị thương.

Sau đó, 6 tiêm kích F-16 cất cánh từ tỉnh Ubon Ratchathani (Thái Lan) tấn công hai mục tiêu quân sự ở Campuchia, theo Bangkok Post. Đại tá Ritcha Suksuwanon - Phó phát ngôn viên Quân đội Hoàng gia Thái Lan - xác nhận đây là “một phần trong kế hoạch đáp trả”.

Cùng ngày, Đại sứ quán Thái Lan tại Phnom Penh đăng thông báo khuyến cáo công dân rời khỏi Campuchia sau cuộc đụng độ mới nhất ở khu vực biên giới.

Trong khi đó, tờ Phnom Penh Post dẫn tuyên bố của Bộ Quốc phòng Campuchia khẳng định Thái Lan mới là bên nổ súng trước và “đơn phương phong tỏa” lối vào đền Ta Muen Thom. “Quân đội Campuchia đã hành động trong khuôn khổ phòng vệ trước một cuộc xâm nhập trái phép vào lãnh thổ quốc gia” - phát ngôn viên Bộ Quốc phòng Campuchia, bà Mali Socheata, nhấn mạnh.

Đại tướng Chhum Socheat - một người phát ngôn khác của Bộ Quốc phòng Campuchia - cho biết vụ đụng độ diễn ra vào khoảng 9 giờ sáng tại khu vực đền Ta Muen Thom, có sử dụng vũ khí hạng nặng và đang mở rộng sang một số điểm khác dọc biên giới.

Chưa dừng lại ở đó, đến chiều 24-7, Không quân Hoàng gia Thái Lan (RTAF) thông báo đã tiến hành đợt không kích thứ hai vào Campuchia, huy động bốn tiêm kích F-16 ném bom một sở chỉ huy quân sự then chốt của Campuchia nằm ở phía nam đền Ta Muen Thom.

Trong khi đó, tờ Khmer Times dẫn nguồn tin từ quân đội Campuchia rằng các cuộc đụng độ vũ trang giữa lực lượng Campuchia và Thái Lan vẫn tiếp diễn dọc theo biên giới chung tính đến chiều 24-7. Quân đội Campuchia vẫn kiểm soát hoàn toàn các ngôi đền cổ Ta Moan và Ta Krabei sau các cuộc đối đầu dữ dội.

Theo báo cáo từ bộ chỉ huy tiền tuyến Campuchia, quân đội Campuchia đã “đẩy lùi thành công quân đội Thái Lan cố gắng xâm nhập khu vực đền thờ”.

Hiện chưa có thông tin thương vong từ phía Campuchia.

Căng thẳng biên giới đã gia tăng từ chiều 23-7, khi một vụ nổ mìn xảy ra gần cửa khẩu Chong An Ma, huyện Nam Yuen, tỉnh Ubon Ratchathani, khiến 5 binh sĩ Thái Lan bị thương, trong đó 1 người mất chân. Thái Lan cáo buộc số mìn này do Campuchia gài đặt gần đây.

Ngay sau đó, Thái Lan lập tức đóng toàn bộ các cửa khẩu tại vùng Đông Bắc giáp Campuchia và kích hoạt kế hoạch khẩn cấp “Chakrapong Phuwanart” - từng được áp dụng trong xung đột năm 2011 tại đền Preah Vihear.

Phản ứng của các bên

Trong bài đăng trên Facebook sáng 24-7, Thủ tướng Campuchia Hun Manet nhấn mạnh rằng Campuchia “luôn giữ lập trường giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình”, nhưng “buộc phải đáp trả bằng vũ lực trước hành động xâm nhập vũ trang này”.

Ông Hun Manet cũng cho biết đã gửi thư lên Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc (HĐBA LHQ), kêu gọi tổ chức một cuộc họp khẩn về tình hình căng thẳng ở biên giới Campuchia-Thái Lan.

Theo TTXVN, trong thư, Thủ tướng Hun Manet bày tỏ sự quan ngại về các vụ đụng độ xảy ra tại khu vực biên giới thuộc tỉnh Oddar Meanchey và Preah Vihear của Campuchia, cho rằng hành động của Thái Lan là vi phạm luật pháp quốc tế. Nhà lãnh đạo Campuchia đề nghị HĐBA LHQ triệu tập họp khẩn để ngăn chặn căng thẳng leo thang và yêu cầu lưu hành bức thư này như một tài liệu chính thức của HĐBA LHQ.

Thủ tướng Campuchia Hun Manet. Ảnh: KHMER TIMES
Thủ tướng Campuchia Hun Manet. Ảnh: KHMER TIMES

Cùng ngày, Bộ Ngoại giao và Hợp tác quốc tế Campuchia gọi hành động của phía quân đội Thái Lan là sự “vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế”, đồng thời khẳng định hành động quân sự này vi phạm cả Hiến chương LHQ lẫn Hiến chương ASEAN - hai văn kiện nền tảng điều chỉnh quan hệ quốc tế và khu vực.

Phía Campuchia cũng khẳng định họ bảo lưu quyền tự vệ theo Điều 51 của Hiến chương Liên Hợp Quốc và sẽ thực hiện mọi biện pháp cần thiết để bảo vệ chủ quyền và người dân.

Thủ tướng Hun Manet tối 24-7 kêu gọi người dân Campuchia không tấn công người Thái Lan đang sống và làm việc ở Campuchia.

“Mặc dù hiện nay đang diễn ra giao tranh giữa quân đội Campuchia và Thái Lan tại khu vực biên giới, tôi kêu gọi toàn thể công dân Campuchia giữ gìn đạo đức và nhân phẩm, tránh mọi hành vi kỳ thị hoặc hành động có thể ảnh hưởng đến Đại sứ quán Hoàng gia Thái Lan tại Campuchia, các công ty Thái và công dân Thái đang sinh sống tại Campuchia” - Thủ tướng Hun Manet viết trên Facebook.

Thủ tướng Hun Manet cũng kêu gọi công dân Campuchia đang sinh sống, làm việc hoặc học tập tại Thái Lan và muốn trở về Campuchia thì hãy trở về nước.

Phần Thái Lan, trưa 24-7, quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai tuyên bố tình hình tại khu vực biên giới giữa nước này và Campuchia vẫn đang ở trạng thái nhạy cảm và cần được xử lý thận trọng, phù hợp với luật pháp quốc tế. Tuy nhiên Thủ tướng Phumtham cho biết hiện không có tuyên bố chiến tranh nào được đưa ra và căng thẳng cũng chưa lan sang các tỉnh khác.

Bộ Ngoại giao Thái Lan ra tuyên bố kêu gọi Campuchia chấm dứt các hành động mà Bangkok cho là vi phạm luật pháp quốc tế. Tuyên bố nhấn mạnh Thái Lan "sẵn sàng tăng cường các biện pháp tự vệ" trong trường hợp căng thẳng biên giới leo thang.

Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai. Ảnh: BANGKOK POST
Quyền Thủ tướng Thái Lan Phumtham Wechayachai. Ảnh: BANGKOK POST

Trong diễn biến liên quan, Thủ tướng Thái Lan (đang bị đình chỉ) kiêm Bộ trưởng Văn hóa Paetongtarn Shinawatra nói chính phủ và quân đội Thái Lan luôn tìm kiếm giải pháp hòa bình, nhưng hành động của Campuchia đã buộc Thái Lan "không còn lựa chọn nào khác ngoài việc đáp trả", theo tờ Nation Thailand. Dù vậy, bà Paetongtarn cho biết Bangkok vẫn tiếp tục nỗ lực ngoại giao, đồng thời nhấn mạnh Thái Lan sẽ không để tình hình leo thang, gây hại thêm cho dân thường.