Chương trình học tiếng Anh tiêu chuẩn tại Phần Lan được xây dựng dựa trên Khung tham chiếu chung Châu Âu về Ngôn ngữ (CEFR - Common European Framework of Reference for Languages). Đây là một hệ thống quốc tế dùng để mô tả năng lực ngôn ngữ, chia thành 6 cấp độ chính từ A1 (người dùng cơ bản) đến C2 (người dùng thành thạo).

Dưới đây là chi tiết cho từng bậc học theo khung CEFR, áp dụng tại Phần Lan:

I. Cấp độ Cơ bản (Basic User):

  • A1 (Breakthrough/Beginner):

    • Nghe: Có thể nhận biết các từ và cụm từ quen thuộc, rất cơ bản liên quan đến bản thân, gia đình và môi trường xung quanh khi người khác nói chậm và rõ ràng.
    • Đọc: Có thể hiểu tên, từ và câu rất đơn giản, ví dụ trên các thông báo, áp phích hoặc trong danh mục.
    • Nói (Tương tác): Có thể giao tiếp đơn giản để giới thiệu bản thân và người khác, hỏi và trả lời các câu hỏi về thông tin cá nhân cơ bản như nơi sống, người quen và những thứ mình có.
    • Nói (Sản sinh): Có thể sử dụng các cụm từ và câu đơn giản để mô tả nơi mình sống và những người mình biết.
    • Viết: Có thể viết một tấm bưu thiếp ngắn, đơn giản (ví dụ: lời chúc mừng kỳ nghỉ). Có thể điền vào các mẫu đơn yêu cầu thông tin cá nhân.
    • Mục tiêu ở Phần Lan: A1.1 (bắt đầu cơ bản) và A1.2 (cơ bản).

  • A2 (Waystage/Elementary):

    • Nghe: Có thể hiểu các cụm từ và từ vựng thông dụng nhất liên quan đến các lĩnh vực liên quan trực tiếp đến bản thân (ví dụ: thông tin cá nhân và gia đình cơ bản, mua sắm, khu vực địa phương, việc làm). Có thể nắm được ý chính trong các tin nhắn và thông báo ngắn, rõ ràng, đơn giản.
    • Đọc: Có thể đọc các văn bản rất ngắn, đơn giản. Có thể tìm thông tin cụ thể, dễ đoán trong các tài liệu hàng ngày đơn giản như quảng cáo, tờ rơi, thực đơn và thời gian biểu, và có thể hiểu các lá thư cá nhân ngắn, đơn giản về các chủ đề quen thuộc.
    • Nói (Tương tác): Có thể giao tiếp trong các công việc thường ngày yêu cầu trao đổi thông tin đơn giản và trực tiếp về các chủ đề và hoạt động quen thuộc.
    • Nói (Sản sinh): Có thể sử dụng một chuỗi các cụm từ và câu để mô tả một cách đơn giản bản thân, gia đình, điều kiện sống và công việc của mình.
    • Viết: Có thể viết các ghi chú và tin nhắn ngắn, đơn giản về các vấn đề hàng ngày và nhu cầu thiết yếu. Có thể mô tả bản thân, gia đình, điều kiện sống và công việc của mình. Có thể viết một lá thư cá nhân rất đơn giản.
    • Mục tiêu ở Phần Lan: A2.1 (có thể thực hiện các công việc dịch vụ thông thường) và A2.2 (hiểu khá tốt các chủ đề quen thuộc, viết ngôn ngữ đơn giản).

II. Cấp độ Độc lập (Independent User):

  • B1 (Threshold/Intermediate):

    • Nghe: Có thể hiểu các ý chính của các cuộc trò chuyện tiêu chuẩn rõ ràng về các vấn đề quen thuộc thường gặp trong công việc, trường học, giải trí, v.v. Có thể hiểu ý chính của nhiều chương trình radio hoặc TV về các vấn đề thời sự hoặc các chủ đề quan tâm cá nhân hoặc nghề nghiệp khi tốc độ nói tương đối chậm và rõ ràng.
    • Đọc: Có thể hiểu các văn bản chủ yếu bao gồm ngôn ngữ thông dụng hoặc liên quan đến công việc. Có thể hiểu mô tả các sự kiện, cảm xúc và mong muốn trong các lá thư cá nhân.
    • Nói (Tương tác): Có thể xử lý hầu hết các tình huống có thể phát sinh khi đi du lịch ở khu vực nói ngôn ngữ đó. Có thể tham gia vào các cuộc trò chuyện không chuẩn bị trước về các chủ đề quen thuộc, sở thích cá nhân hoặc liên quan đến cuộc sống hàng ngày.
    • Nói (Sản sinh): Có thể liên kết các cụm từ một cách đơn giản để mô tả kinh nghiệm và sự kiện, ước mơ, hy vọng và khát vọng của mình.
    • Viết: Có thể viết văn bản đơn giản, có tính liên kết về các chủ đề quen thuộc hoặc sở thích cá nhân. Có thể viết các lá thư cá nhân mô tả kinh nghiệm và ấn tượng.
    • Mục tiêu ở Phần Lan: B1.1 (bắt đầu trình độ trung cấp, kỹ năng ngôn ngữ vừa phải trong các tình huống làm việc và giải trí bình thường) và B1.2 (nắm vững ngôn ngữ trôi chảy trong các tình huống làm việc và giải trí bình thường).

  • B2 (Vantage/Upper Intermediate):

    • Nghe: Có thể hiểu các bài giảng và bài nói chuyện dài và theo dõi các lập luận phức tạp nếu chủ đề tương đối quen thuộc. Có thể hiểu hầu hết các chương trình tin tức và chương trình thời sự trên TV. Có thể hiểu hầu hết các bộ phim nói tiếng tiêu chuẩn.
    • Đọc: Có thể đọc các bài báo và báo cáo liên quan đến các vấn đề đương đại, trong đó các tác giả thể hiện thái độ hoặc quan điểm cụ thể. Có thể hiểu văn xuôi văn học đương đại.
    • Nói (Tương tác): Có thể tương tác với mức độ lưu loát và tự nhiên khiến cho việc giao tiếp thường xuyên với người bản xứ khá khả thi mà không gây khó khăn cho cả hai bên.
    • Nói (Sản sinh): Có thể đưa ra các mô tả rõ ràng, chi tiết về nhiều chủ đề liên quan đến lĩnh vực quan tâm của mình. Có thể giải thích một quan điểm về một vấn đề thời sự, đưa ra những ưu và nhược điểm của các lựa chọn khác nhau.
    • Viết: Có thể viết văn bản rõ ràng, chi tiết về nhiều chủ đề liên quan đến sở thích của mình. Có thể viết một bài luận hoặc báo cáo, truyền tải thông tin hoặc đưa ra lý do ủng hộ hoặc chống lại một quan điểm cụ thể.
    • Mục tiêu ở Phần Lan: B2.1 (trình độ cơ bản về năng lực ngôn ngữ độc lập) và B2.2 (trình độ chức năng về năng lực ngôn ngữ độc lập).

III. Cấp độ Thành thạo (Proficient User):

  • C1 (Effective Operational Proficiency/Advanced):

    • Nghe: Có thể hiểu các bài nói chuyện dài hơn, ngay cả khi chúng không được cấu trúc rõ ràng và khi các mối quan hệ chỉ được ngụ ý chứ không được nêu rõ. Có thể hiểu các chương trình truyền hình và phim ảnh mà không gặp nhiều khó khăn.
    • Đọc: Có thể hiểu các văn bản văn học và thực tế dài, phức tạp, đánh giá sự khác biệt về phong cách. Có thể hiểu các bài viết chuyên ngành và hướng dẫn kỹ thuật dài hơn, ngay cả khi chúng không liên quan đến lĩnh vực của mình.
    • Nói (Tương tác): Có thể giao tiếp lưu loát và tự nhiên mà không cần tìm kiếm từ ngữ rõ ràng. Có thể sử dụng ngôn ngữ linh hoạt và hiệu quả cho các mục đích xã hội, học thuật và chuyên nghiệp.
    • Nói (Sản sinh): Có thể trình bày các mô tả rõ ràng, chi tiết về các chủ đề phức tạp, tích hợp các chủ đề phụ, phát triển các điểm cụ thể và kết thúc một cách thích hợp.
    • Viết: Có thể viết các văn bản rõ ràng, có cấu trúc tốt về các chủ đề phức tạp, làm nổi bật các điểm chính có liên quan. Có thể viết các bài luận, báo cáo hoặc thư phức tạp, truyền tải thông tin rõ ràng.
    • Mục tiêu ở Phần Lan: C1.1 và C1.2.

  • C2 (Mastery/Proficiency):

    • Nghe: Có thể hiểu dễ dàng hầu hết mọi hình thức ngôn ngữ nói, bao gồm cả các bài nói chuyện trực tiếp và phát sóng nhanh của người bản xứ.
    • Đọc: Có thể đọc dễ dàng hầu hết mọi hình thức ngôn ngữ viết, bao gồm các văn bản trừu tượng, có cấu trúc phức tạp hoặc ngôn ngữ phức tạp như sổ tay, bài viết chuyên ngành và tác phẩm văn học.
    • Nói (Tương tác): Có thể tham gia vào bất kỳ cuộc thảo luận nào và giao tiếp một cách tự nhiên, rất lưu loát và chính xác, phân biệt các sắc thái ý nghĩa tinh tế ngay cả trong các tình huống phức tạp.
    • Nói (Sản sinh): Có thể trình bày một cách rõ ràng, lưu loát, không gặp khó khăn, với một cấu trúc logic hiệu quả giúp người nghe nhận ra các điểm quan trọng nổi bật.
    • Viết: Có thể viết các văn bản rõ ràng, lưu loát, có cấu trúc tốt, trình bày một đối số với cấu trúc logic hiệu quả. Có thể viết các lá thư, báo cáo hoặc bài viết phức tạp, làm nổi bật các điểm quan trọng có ý nghĩa và sử dụng phong cách phù hợp với người đọc mục tiêu.
    • Mục tiêu ở Phần Lan: C2.1 và C2.2 (kỹ năng ngôn ngữ xuất sắc hoặc tương đương người bản xứ).

Đặc điểm của chương trình tiếng Anh Phần Lan:

  • Tập trung vào giao tiếp và ứng dụng: Giáo dục Phần Lan thường ưu tiên sự tự do, thoải mái và sáng tạo trong học tập. Chương trình tiếng Anh tập trung vào việc phát triển kỹ năng giao tiếp thực tế và ứng dụng ngôn ngữ trong các tình huống đời thường và kinh doanh.
  • Không nặng nhồi nhét: Học sinh không cần nhồi nhét lý thuyết mà được khuyến khích tự quản lý việc học, khám phá và ứng dụng kiến thức.
  • Đánh giá linh hoạt: Hệ thống đánh giá không chỉ dựa vào các bài kiểm tra truyền thống mà còn sử dụng nhiều phương pháp khác như dự án, thảo luận nhóm, hoạt động thực hành để kiểm tra trình độ giao tiếp.
  • Chương trình phổ thông song ngữ (từ năm 2026): Từ tháng 8 năm 2026, học sinh tại Phần Lan có thể hoàn thành chương trình giáo dục trung học phổ thông hoàn toàn bằng tiếng Anh, bên cạnh tiếng Phần Lan và tiếng Thụy Điển. Điều này cũng cho phép học sinh tham gia kỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông bằng tiếng Anh từ mùa thu năm 2028.
  • Chương trình Quốc tế (IB): Nhiều trường ở Phần Lan cũng cung cấp chương trình Tú tài Quốc tế (IB) được giảng dạy hoàn toàn bằng tiếng Anh.
  • Học sinh được hỗ trợ để đạt B2: Các trường quốc tế tại Phần Lan (ví dụ: Vietnam Finland International School - VFIS) thường đặt mục tiêu hỗ trợ học sinh đạt trình độ tiếng Anh B2, tương đương IELTS 6.5, khi tốt nghiệp.

Tóm lại, chương trình học tiếng Anh ở Phần Lan rất chú trọng đến việc phát triển toàn diện các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết theo chuẩn CEFR, với trọng tâm là ứng dụng thực tế và khả năng giao tiếp lưu loát.